Al enige jaren wordt geprocedeerd over de juridische houdbaarheid van de box 3-heffing.

Op vrijdag 24 december heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan inzake een massaal bezwaarprocedure voor de jaren 2017 en 2018. De Hoge Raad oordeelde dat de systematiek van heffing op stelselniveau strijdig is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

Box 3 vanaf 2017

In eerdere procedures tegen de forfaitaire rendementsheffing over de jaren 2013 en 2014 is beslist dat de wijze van belasten op forfaitair rendement een inbreuk vormt op het eigendomsrecht uit het EVRM. Als reactie hierop is het forfaitair rendement van 4% losgelaten en met ingang van 2017 overgestapt op een heffing op basis van een forfaitaire rendementsmix.

Hierbij wordt verondersteld dat een deel van het vermogen bestaat uit spaargeld en een deel van het vermogen uit beleggingen. Iedere categorie kent haar eigen rendement.

Wanneer een belastingplichtige veel spaargeld heeft, wordt verondersteld dat een gedeelte van het vermogen bestaat uit beleggingen, met daarbij een hoger rendement. Hier ontstaat het verschil met de werkelijkheid: de spaargelden hebben dit rendement doorgaans niet opgebracht. Per saldo is deze belastingplichtige meer belasting verschuldigd, dan wanneer hij voor het werkelijk rendement wordt belast.

De beslissing van de Hoge Raad

Waar de Hoge Raad in de eerdere procedures de oplossing van de strijdigheid met het EVRM als taak van de wetgever zag, beslist de Hoge Raad nu anders.

De Hoge Raad beslist dat ook het nieuwe forfaitaire stelsel sinds 2017 in strijd is met het recht op ongestoord genot van eigendom en het discriminatieverbod uit het EVRM. Als gevolg hiervan moet alleen het werkelijke rendement in de heffing worden betrokken.
De reden dat de Hoge Raad nu anders oordeelt is, omdat onlangs is aangegeven dat de heffing op basis van het werkelijk rendement pas in 2025 kan worden verwacht. Dit duurt ook de Hoge Raad te lang.

Wat betekent dit voor de praktijk?

Het belang van deze beslissing voor de praktijk is groot.

Hoewel de Hoge Raad aangeeft dat het werkelijk rendement moet worden belast, licht zij niet toe hoe dit moet worden berekend. En daarmee is de beslissing van de Hoge Raad voor de praktijk nog onduidelijk. Vragen die nu opkomen zijn onder andere:

• Tellen vermogenswinsten mee?
• Hoe wordt omgegaan met kosten?
• Kan de box 3-heffing ook negatief worden?
• Hebben belastingplichtigen die niet zijn aangesloten bij de massaal bezwaarprocedure ook baat bij deze uitspraak?

Inmiddels is bekend gemaakt dat de Belastingdienst alle aangiften met daarin box 3-heffing aanhoudt tot er vanuit het Ministerie van Financiën meer duidelijkheid is over de verdere afhandeling.

Wij volgen dit op de voet en informeren eenieder wanneer hierover meer bekend is.

MOS Advies, wat doet MOS tot die tijd?

• In kaart brengen welke jaren nog niet definitief zijn geregeld van onze klanten;
• In kaart brengen welke definitieve aanslagen nog niet onherroepelijk vaststaan;
• Bezwaar aantekenen tegen deze jaren ter behoud van rechten, gebaseerd op deze beslissing van de Hoge Raad.

Ambtshalve vermindering

Voor de jaren waarvan de aanslagen al onherroepelijk vaststaan, is geen bezwaar meer mogelijk. Wel kan om een ambtshalve vermindering worden verzocht als blijkt dat de aanslag onjuist is vastgesteld.

De mogelijkheid voor een ambtshalve vermindering geldt echter niet als de onjuistheid het gevolg is van een rechterlijke uitspraak die gedaan is nadat de aanslag al onherroepelijk vaststond.

Het Ministerie van Financiën heeft de mogelijkheid om anders te besluiten en alsnog de mogelijkheid van ambtshalve vermindering open te stellen. We wachten hiervoor de verdere instructies van het Ministerie van Financiën af en zullen zo nodig alsnog verzoeken om ambtshalve verminderingen.

Voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2022

Op dit moment heeft de Belastingdienst al veel voorlopige aanslagen inkomstenbelasting 2022 verzonden. In deze aanslagen is geen rekening gehouden met de beslissing van de Hoge Raad voor de berekening van de box 3-heffing.

De Belastingdienst heeft aangegeven dat de gevolgen van de beslissing van de Hoge Raad zorgvuldig in kaart worden gebracht, om ook voor het jaar 2022 tot een correcte belastingheffing te komen. Zodra hierover meer duidelijkheid is, wordt dit doorgevoerd bij het opleggen van de definitieve belastingaanslag 2022. Op dit moment is het niet nodig hier verdere actie op te ondernemen.

Vragen? Meer info?

Wil je meer informatie of wil je advies, neem dan contact op met een van onze belastingadviseurs (fiscaal@mosaccountants.nl).

Photo by Andre Taissin on Unsplash